Φτιάχνουμε διακοσμητικά κεριά

διακοσμητικά κεριά“Εγώ ζηλεύω το κερί για την υπομονή του /που πάντα στέκει όρθιο κι ας λιώνει το κορμί του”

ΛΙΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα πρώτα κεριά στην ιστορία θα ήταν, πιθανόν, κλαδιά πεύκου βουτηγμένα σε ρετσίνι ή λίπος. Παραστάσεις σε σπηλιές και σε αρχαίους αιγυπτιακούς τάφους, αποδείχνουν τη χρήση των κεριών από τότε. Ο Πλίνιος, στον πρώτο μ.Χ. αιώνα αναφέρει, ότι τα κεριά στη Ρώμη και στην Ελλάδα γινόταν από κλωστές λινού τυλιγμένες με πίσσα και κερί. Στο Μεσαίωνα, οι φτωχότεροι έκαιγαν ξύγκι και οι πλουσιότεροι κερί μέλισσας. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία απαιτούσε τα κεριά να έχουν μεγάλο ποσοστό κερί μέλισσας. Ακόμη σήμερα τα κεριά για το ιερό πρέπει να είναι καθαρό μελισσοκέρι. Επίσης και στις παλαιοημερολογίτικες εκκλησίες χρησιμοποιείται αποκλειστικά κερί μελισσών.

Εκτός από τη φωτιστική τους χρήση, χρησιμοποιούσαν παλιά τα κεριά και σαν μέσο μέτρησης της ώρας. Ο Βασιλιάς Αλφρέδος της Αγγλίας και οι υπήκοοί του, έλεγαν τι ώρα είναι, βλέποντας τα κεριά, που έκαιγαν ένα ορισμένο τμήμα τους, σε μια ώρα. Ως τον περασμένο αιώνα στους πλειστηριασμούς, ο χρόνος διάρκειας της προσφοράς καθοριζόταν καρφώνοντας μια καρφίτσα στο πλάι του κεριού. Η προσφορά σταματούσε μόλις έπεφτε η καρφίτσα, λιώνοντας το κερί. Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, η κηρήθρα και το ξύγκι ήταν τα μόνα στερεά υλικά για την κατασκευή κεριών, όταν η εταιρία «Σπέρμ Όιλ Φίσερυ» άρχισε την κατασκευή κεριών, (σπερματσέτα), με λίπος φάλαινας, που έδιναν λαμπερό φως και ήταν πολύ ακριβά. Το 1859 με τη γενίκευση της χρήσης του ακατέργαστου πετρελαίου, η παραφίνη αποδείχτηκε ένα κατάλληλο υποπροϊόν για την κατασκευή κεριών και μέχρι σήμερα είναι το περισσότερο χρησιμοποιούμενο.

Η χώρα μας είναι, μελισσοκομικά, καταναλωτής κεριού και όχι παραγωγός. Αυτό δεν είναι κακό και οφείλεται στις ακολουθούμενες σύγχρονες τεχνικές εξάσκησης της μελισσοκομίας. Ο Έλληνας μελισσοκόμος ωφελείται από την «ανακύκλωση» των κηρηθρών του.

Το διακοσμητικό κερί ως επιχείρηση είναι καταδικασμένο. Στη χώρα μας η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Τη ζήτηση μάλιστα την καθορίζει μια εμμονή των ελλήνων καταναλωτών να μην καίνε τα κεριά, αλλά να τα κρατούν χρόνια στα ράφια ως διακόσμηση. Παρ’ όλα αυτά το κερί είναι πάντα ένα ευπρόσδεκτο δώρο. Μπορείτε το πλεόνασμα της παραγωγής σας σε κερί να το φιλοτεχνείτε και να το κάνετε δώρο στις γιορτές ή να το προσφέρετε στους καλούς πελάτες ως ένδειξη αναγνώρισης.

ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΣΤΕ

Όλα τα υλικά και τα σύνεργα που θα χρειαστείτε, σας τα δίνουμε πιο κάτω. Συγκεντρώστε καθετί που θα χρειαστείτε, πριν αρχίσετε τη δουλειά. Μερικά πράγματα θα υπάρχουν στο εργαστήρι σας και άλλα θα τα βρείτε σε κηροπλαστεία ή σε  ειδικά καταστήματα με είδη χειροτεχνίας.

Από υλικά

Μελισσοκέρι. Το μελισσοκέρι προέρχεται συνήθως από απολεπίσματα ή παλιές κηρήθρες. Θυμηθείτε. Όσες περισσότερες φορές λιώσετε τα κεριά της κυψέλης σε καθαρό βραστό νερό, τόσο καθαρίζει και τα υδατοδιαλυτά συστατικά από μέλια κ.λπ. μένουν στο νερό, ενώ τα αδιάλυτα στερεά κατακάθονται και αφαιρούνται από την πλάκα του κεριού με ξύσιμο.

Φυτίλι. Ως φυτίλι χρησιμοποιούμε λεία λευκασμένα κορδόνια από λινό. Ανάλογα με τη διάμετρο του κεριού πρέπει να είναι και το πάχος του φυτιλιού. Αν βάλουμε ένα πολύ χοντρό φυτίλι σε ένα λεπτό κερί, αυτό θα καεί γρήγορα και θα καπνίσει.. Ενώ αν είναι λεπτό το φυτίλι σε ένα χοντρό κερί, τότε θα σβήνει γιατί θα «πνίγεται» στη λιμνίτσα από λειωμένο κερί που θα δημιουργεί η φλόγα του κεριού. Τα κηροπλαστεία συνήθως εξυπηρετούν, προμηθεύοντας με φυτίλι τους ερασιτέχνες. Αν δε βρείτε κάπου, χρησιμοποιείστε βαμβακερό σπάγκο. Υπάρχει επίσης φυτίλι που εντός του περιέχει πολύ ψιλό σύρμα, για να στέκετε όρθιο. Το συγκεκριμένο σύρμα καίγεται κι αυτό κανονικά, μαζί με το φυτίλι.

Βαφή. Αν και θα ήταν «απρεπές» να χρωματίσει κάποιος το καθαρό μελισσοκέρι, εμείς θα σας δώσουμε μια εύκολη λύση για τέτοιες περιστάσεις. Οι κηρομπογιές που χρησιμοποιούν τα παιδιά για ζωγραφική, διαλύονται εύκολα στο ζεστό κερί και το χρωματίζουν απαλά. Μόνο που σε μεγάλη ποσότητα δεν το αφήνουν να καίει καλά και το σβήνουν. Ένα κομμάτι κηρομπογιάς μεγέθους φίλτρου τσιγάρου αρκεί για ένα κιλό κερί.

Άρωμα. Αν και δε σας συνιστούμε να αρωματίσετε τα μελισσοκέρια, πληροφορικά σας λέμε πως κατάλληλα είναι τα αιθέρια έλαια που πωλούνται σε καταστήματα φυσικών προϊόντων και προστίθενται λίγες σταγόνες ανά κιλό κεριού, στο τέλος της διαδικασίας του λιωσίματος.

Και από σκεύη και σύνεργα:

Θερμόμετρο. Ένα θερμόμετρο, ειδικό, που δείχνει θερμοκρασίες μέχρι 205ο Κελσίου, είναι απαραίτητο. Αν και οι πιθανότητες μιας επικίνδυνης υπερθέρμανσης είναι ελάχιστες, είναι αδύνατο να ξέρετε τη σωστή θερμοκρασία του κεριού, χωρίς θερμόμετρο. Επίσης κάθε διαφορετικός τύπος κεριών (καλουπιού ή βουτηχτά), απαιτούν διαφορετική θερμοκρασία στο στάδιο της κατασκευής τους. Μην αφήνετε ο θερμόμετρό σας μέσα σε κερί που στερεοποιείται. Αν σας συμβεί αυτό, μην το τραβήξτε γιατί θα σπάσει. Ξαναλιώστε λίγο το κερί, για να βγει εύκολα.

Χύτρα. Μία παλιά κατσαρόλα είναι απαραίτητη για το λιώσιμο του κεριού. Θα πρέπει να έχετε και το καπάκι της, ώστε αν κάτι δεν πάει καλά και υπερθερμαίνετε το κερί πάνω από τη κανονική θερμοκρασία που σας δίνουμε παρακάτω, να σβήσετε τη φωτιά σκεπάζοντάς τη με το σκέπασμά της.

Καλούπια. Στα καταστήματα ειδών χειροτεχνίας, στα κηροπλαστεία και σε κάποια με μελισσοκομικό εξοπλισμό, μπορείτε να βρείτε καλούπια για κεριά σε όλων των ειδών τα σχήματα και τα μεγέθη. Είναι καμωμένα από διάφορα υλικά: γυαλί, μέταλλο, άκαμπτο πλαστικό και καουτσούκ, χωρίζονται όμως σε δυο κατηγορίες -σ’ αυτά που λυγίζουν και σ’ αυτά που δε λυγίζουν. Είναι δύσκολο να συστήσει κανένας το ένα ή το άλλο είδος καλουπιού, αφού το καθένα έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του.

  • Καλούπια που λυγίζουν (εύκαμπτα καλούπια).

Τα λαστιχένια καλούπια από καουτσούκ καθώς κι αυτά από εύκαμπτο πλαστικό είναι τα πιο διαδεδομένα και είναι πολύ εύκολα στη χρήση τους. Αυτά τα καλούπια έχουν πάντα εξογκώματα ή βαθουλώματα και έχουν αρκετή ελαστικότητα για να μπορεί να βγαίνει το κερί. Ένα μικρό μειονέκτημα αυτών των καλουπιών είναι ότι δεν έχουν τρύπες για να περνάει το φιτίλι, γι’ αυτό χρειάζεται να τρυπήσετε τον πυθμένα κάθε καινούργιου καλουπιού με μια βελόνα που περνάει το φιτίλι, προτού προχωρήσετε στο χύσιμο του κεριού.

  • Καλούπια που δε λυγίζουν (άκαμπτα καλούπια).

Τα άκαμπτα καλούπια είναι ανθεκτικά και δίνουν λείες επιφάνειες στα κεριά σας.

Τα μεταλλικά καλούπια είναι περίφημα, γιατί είναι ανθεκτικά και δεν καταστρέφονται. Επίσης το μέταλλο είναι καλός αγωγός της θερμότητας και γι’ αυτό το κερί κρυώνει πολύ γρήγορα μέσα σ’ αυτό και δε σχηματίζονται εύκολα φυσαλίδες.

Τα άκαμπτα πλαστικά καλούπια είναι γενικά τα καλύτερα για τους αρχάριους, γιατί είναι και γερά και φτηνά.

Τα γυάλινα καλούπια έχουν το μειονέκτημα ότι είναι εύθραυστα, αλλά, επειδή είναι πολύ λεία εσωτερικά, το κερί δε χρειάζεται σχεδόν καθόλου άλλο φινίρισμα όταν βγει από το καλούπι.

Υπάρχει επίσης η περίπτωση να χυτευθεί και να παραμείνει το κερί σε κάποιο όμορφο σκεύος, συνήθως διάφανο και να καεί εντός του, σαν καντήλι. Σε αυτή την περίπτωση το φυτίλι στερεώνεται στο κέντρο του πυθμένα με ένα βαρίδι, που αν δεν είναι ένα ειδικό στήριγμα που διατίθεται από τα κηροπλαστεία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάλλιστα μία μεταλλική ροδέλα.

Αν κάνετε μια ανίχνευση μέσα στο σπίτι, θα βρείτε ένα σωρό πρωτότυπα καλούπια για κεριά: ποτήρια, φόρμες για παγάκια, φόρμες για ζελέ, πλαστικοποιημένα χαρτονένια κουτιά τροφίμων – σχεδόν καθετί που δε θα τρέξει και δε θα τσαλακωθεί όταν του βάλετε μέσα βραστό νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και, κάτω από ορισμένες συνθήκες, φόρμες από χαρτόνι ή χαρτί μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν. Έχετε, πάντως, υπόψη σας ότι για να βγάλετε το κερί, το καλούπι πρέπει να είναι πλατύτερο στο επάνω μέρος από το κάτω, εκτός αν είναι φτιαγμένο από κάποιο υλικό, όπως πλαστικό ή γυαλί, που μπορεί να κοπεί ή να σπάσει μετά.

Πάμε για παραγωγή

Κεριά «βουτηχτά»

Υλικά:

Μελισσοκέρι
Φιτίλι
Χύτρα
Δύο ψηλές κανάτες
Θερμόμετρο
Βέργα

  • Λιώστε το μελισσοκέρι σε χαμηλή φωτιά και προσέχετε να μην υπερθερμανθεί. Μην ξεχειλίζετε τη χύτρα και προσέξετε να μην πιτσιλιστείτε, το κάψιμο είναι το ίδιο με του καυτού λαδιού. Στην περίπτωση που το κερί αρπάξει φωτιά, μη πανικοβληθείτε. Η φωτιά θα σβήσει αν σκεπάστε τη χύτρα με το σκέπασμά της. Μη τη μετακινήστε από τη θέση της. Επίσης καλό θα είναι να μη κάνετε εργασία σε χώρο που έχει άλλα εύφλεκτα υλικά και προπάντων μακριά από κουζίνες που έχουν πάνω από τις εστίες, απορροφητήρες και ντουλάπια.

  • Ανακατέψτε αργά το λιωμένο κερί και με το θερμόμετρο ρυθμίστε τη θερμοκρασία του  στους 82ο Κελσίου.

  • Γεμίστε τη μια κανάτα με το λειωμένο κερί. Δέστε τη μια άκρη του φυτιλιού, που διαλέξατε, σε μια βέργα και βουτήξτε το φιτίλι στο κερί. Βγάλτε το και τραβήξτε το από την ελεύθερη άκρη του, για να τεντωθεί Κρατήστε το μισό λεπτό στον αέρα, για να στεγνώσει.

  • Βουτήξτε το ξανά και ξανά, ώσπου να γίνει το κερί στο πάχος που θέλετε.

Κρατήστε το κρεμασμένο για να σκληρύνει. Μπορεί το ζεστό κερί που περιέχεται στην κανάτα να κρυώσει πριν τελειώσετε την πιο πάνω διαδικασία, αυτό θα το καταλάβετε όταν αρχίσουν να βγαίνουν φυσαλίδες στην επιφάνειά του ή στη στρώση του κεριού. Στην περίπτωση αυτή, ξαναθερμάνετέ το σε 82ο Κελσίου, πριν ξαναβουτήξετε το φιτίλι. Αν το άνοιγμα του λαιμού της κανάτας είναι αρκετά φαρδύ, μπορείτε να βουτάτε περισσότερα από ένα κεριά, συγχρόνως.

  • Μετά το τελευταίο βούτηγμα στο λειωμένο κερί βυθίστε το τελειωμένο κερί στην άλλη κανάτα που είναι γεμάτη με κρύο νερό. Αυτό του χαρίζει γυαλάδα.

Κεριά «τυλιχτά»

Υλικά:

Φύλλο κηρήθρα
Φιτίλι
Πιστολάκι μαλλιών (προαιρετικά)

Για την παραδοσιακή αυτή μέθοδο κατασκευής κεριών, χρησιμοποιούμε φύλλα κηρήθρας. Μπορείτε να φτιάξετε ένα κερί από κηρήθρα πολύ εύκολα.

  • Διαλέξτε το κατάλληλο φιτίλι και κόψτε το, στο μήκος του κεριού που θα φτιάξετε, αφήστε λίγο περισσότερο (6 χιλ.). Απλώστε το φιτίλι σε όλο το μήκος του φύλλου και τυλίξτε το φύλλο γύρω του μαλακά, προσεχτικά και ομοιόμορφα για να είναι η βάση του κεριού επίπεδη.

  • Πιέσετε ελαφρά την άκρη πάνω στο κερί, για να μην ξετυλιχτεί. Το φυτίλι που περισσεύει (6 χιλ.), αλείψτε το με λίγο λιωμένο κερί για να μείνει τεντωμένο και σκληρό.

  • Αν ο καιρός είναι πολύ κρύος μπορείτε να ζεστάνετε λίγο τα φύλλα της κηρήθρας με ένα πιστολάκι μαλλιών.

  • Αν κόψετε το φύλλο λίγο διαγώνια, ξεκινώντας από την επάνω άκρη και τυλίγοντας το φιτίλι με τον πιο πάνω τρόπο, θα έχετε ένα καινούριο κομψό σχέδιο.

  • Αν σας περισσέψουν κομμάτια από κερήθρα χρησιμοποιήστε τα για στόλισμα πάνω στο κερί.

  • Υπάρχουν στο εμπόριο και χρωματιστές κηρήθρες, όπου μπορείτε να ενώσετε δύο φύλλα διαφορετικού χρώματος για να έχετε κερί δύο αποχρώσεων.

Κεριά από καλούπι

Υλικά:

Μελισσοκέρι
Φιτίλι και βελόνα για το πέρασμα
Στήριγμα φυτιλιού (ένα ειδικό βάρος για να κρατά το φιτίλι), προαιρετικό
Χύτρα
Θερμόμετρο
Βέργα
Καλούπι

  • Στην περίπτωση που θα χρησιμοποιήσετε λαστιχένιο καλούπι περάστε το φυτίλι και στεγανοποιήστε το με κερί στο σημείο που διαπερνά το λάστιχο. Στερεώστε το καλούπι μέσα σε ένα δοχείο (ποτήρι, κουτί, βάζο κ.λπ.) με το άνοιγμα επάνω. Για να μη ξεχειλώσει από το βάρος και τη ζέστη το λάστιχο, απογεμίζουμε μέχρι σε ένα σημείο το εξωτερικό δοχείο με άμμο.

  • Αν το καλούπι σας είναι λαστιχένιο, αλείψτε το εσωτερικά με λίγο υγρό απορρυπαντικό, προτού χύσετε μέσα το κερί. Αυτό θα σας διευκολύνει να ξεκολλήσετε το κερί όταν είναι έτοιμο. Αυτή η διαδικασία δεν είναι απαραίτητη στα εύκαμπτα πλαστικά καλούπια, γιατί βγαίνουν σχετικά εύκολα.

–  Θερμάνετε το κερί στους 82ο Κελσίου.

–  Αδειάστε το ζεστό κερί στο καλούπι και ύστερα από λίγα λεπτά χτυπήστε το καλούπι ελαφρά για να μετατοπίσετε τυχόν φυσαλίδες που μπορεί να σχηματίστηκαν.

–  Μετά από μια ώρα περίπου θα σχηματιστεί γύρω από το φιτίλι ένα πηγαδάκι καθώς το κερί θα συστέλλεται ενώ θα κρυώνει. Τρυπήστε την πέτσα στην επιφάνεια και απογεμίστε από πάνω με κερί, που έχετε ζεστάνει επίσης στους 82ο Κελσίου.

  • Όταν το κερί κρυώσει τελείως και γίνει σκληρό, γυρίστε το καλούπι τραβώντας το προς τα κάτω να γυρίσει ανάποδα. Καθαρίστε το κερί με ένα μαχαίρι και ισώστε τον πάτο του ώστε να πατάει σωστά.

  • Κόψτε το φιτίλι στα 6 χιλ. και κερώστε το με μια σταγόνα ζεστό κερί, ώστε να καίει σωστά αργότερα όταν θα το ανάψετε.

καλή επιτυχία

ΚΕΡΑΛΟΙΦΕΣ

Σχολιάστε το άρθρο

Ένα σχόλιο σχετικά με το “Φτιάχνουμε διακοσμητικά κεριά”

  1. Για τα κεριά “βουτιχτά”- Για να αποφεύγει κανείς την υπερθέρμανση, που είναι πολύ επικύνδηνη, καλύτερα να τοποθετηθεί το σκεύος με το κερί μεσα σε “Μπένν Μαρί”, δηλαδή σε βραστό νερό. Ετσι δεν υπάρχει κύνδηνος.

Γράψτε απάντηση στο Biene Maja Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.